SOXX

Top Menu

  • Redakcja
  • Zasady współpracy
  • Kontakt
  • Marketing i promocja

Main Menu

  • WYDARZENIA
  • MUZYKA
  • FILM
  • LITERATURA
  • TEATR I TANIEC
  • FOTOGRAFIA
  • SZTUKI WIZUALNE
  • DESIGN
  • Redakcja
  • Zasady współpracy
  • Kontakt
  • Marketing i promocja
soxx

SOXX

  • WYDARZENIA
  • MUZYKA
  • FILM
  • LITERATURA
  • TEATR I TANIEC
  • FOTOGRAFIA
  • SZTUKI WIZUALNE
  • DESIGN
  • Pasmanteria internetowa – poradnik dla hobbystów i profesjonalistów

  • Najlepsze prezenty dla fanów amerykańskiej popkultury!

  • Nauka hiszpańskiego – co może okazać się pomocne?

  • Jak ciekawie opakować towar?

  • Jak opakowania z logo firmy wpływają na jej wizerunek?

  • Winyle z muzyką pop dla audiofila – poznaj klasyki

  • Tam, gdzie uwalnia się kreatywność, czyli magiczne miejsce scrapbookingu i decoupage

  • Ile kosztuje wedding planner?

LITERATURA
Soxx›LITERATURA›Modernizm w literaturze – co o nim warto wiedzieć?

Modernizm w literaturze – co o nim warto wiedzieć?

Kamil Michaluk
1 czerwca 2021
3046
Udostępnij:
Potrzebujesz ok. 4 min. aby przeczytać ten wpis

Lata 1890 – 1918 w literaturze to czas modernizmu. Po czasach pozytywizmu, wiary w postęp i pracę u podstaw, nastała epoka literacka, gdy podkreślano wolność twórczą, ale też pewien charakterystyczny ból istnienia. Rozwijano kilka kierunków literackich, ale pojawiał się w nich często naturalizm, dekadentyzm i pesymizm. Co warto wiedzieć o literaturze tych czasów?

Modernizm w literaturze europejskiej

W literaturze tego okresu przywykło się akcentować przede wszystkim indywidualność twórcy, którego przekaz powinien operować niejednoznacznością i symbolem. 

Nietzsche i Schopenhauer – filozofowie, którzy inspirowali literaturę modernizmu

Termin modernizm, którego użyto w kontekście literatury po raz pierwszy w 1887 r. przez wiedeńskiego krytyka H. Bahra, miał nadać miano nowej epoce. Żyjący wówczas twórcy wyobrażali sobie, że nowa faza w historii ludzkości możliwa jest dzięki postępowi, wyzwoleniu od Boga i religii – to człowiek ma być twórcą świata. W praktyce nie jest jednak w stanie sprostać temu zadaniu. Literatura powinna być dla autora „tworzywem”, on sam zaś jest wolny od zasad i systemów. Daje mu to wolność, ale jednocześnie rodzi poczucie wyobcowania, samotności. 

Nietzsche i Schopenhauer

Fryderyk Nietzsche i Artur Schopenhauer to nazwiska dwóch filozofów, którzy odcisnęli największe piętno na twórcach literatury modernizmu. Poniekąd ich myśli przedstawiają też charakterystyczne dla epoki sprzeczności i chaos. Nietzsche był piewcą nadczłowieka, rozumianego jako pewną możliwość czy potencjał do odrzucenia dawnej kultury i wartości. Dla Schopenhauera z kolei kultura była źródłem cierpienia, od którego wyzwoleniem może być jedynie sztuka. 

Fot. Lum3n/Pexels

Rola artysty i ważne tematy

Z potrzeby odrzucenia zastanej kultury i wagi sztuki jako remedium na „ból istnienia” zrodziła się modernistyczna koncepcja artysty jako jednostki genialnej i niezrozumiałej. Ówczesne życie literackie toczyło się w gwarnych kawiarniach i w ramach awangardowym grup, które nazywano cyganeriami. Interesowały się sztuką i prowadziły hulaszczy tryb życia. 

Jakie tematy chętnie poruszano? Podstawowym wątkiem było poczucie kryzysu cywilizacji europejskiej, które potęgowane było przez klimat końca wieku. Sztuka, w tym literatura, miała zrywać z naśladowaniem rzeczywistości.

Twórcy literatury modernizmu w Europie

W epoce tej rozwijała się zarówno liryka, powieść, jak i dramat. Do czołowych twórców należeli:

  • Charles Baudelaire,
  • Arthur Rimbaud,
  • Paul Verlaine,
  • Stéphane Mallarmé.

Młoda Polska

W Polsce w okresie 1890-1918 mówi się o literaturze Młodej Polski. Także tutaj odcisnęły swoje piętno europejskie prądy, problemy związane z niezwykle szybkim postępem techniki i jego percepcją oraz obawy, które niósł koniec wieku. Dodatkowo pesymizm związany był z sytuacją, gdzie ziemie polskie znajdowały się pod trzema zaborami. Określenie „Młoda Polska” wzięło się z cyklu artykułów programowych, które Artur Górski publikował w krakowskim „Życiu” – stanowi ona nawiązanie do nowej świadomości, która charakteryzować miała ówczesnych twórców. Często pierwszą z dat, otwierającą umownie czas trwania epoki, uznaje się rok 1891 (debiut m.in. Kazimierza Przerwy – Tetmajera). 

Rozwijane nurty 

Podobnie jak w literaturze światowej, także autorzy zaliczani do Młodej Polski charakteryzowali się dekadentyzmem, symbolizmem, naturalizmem, neoromantyzmem czy katastrofizmem. Obok liryki, prozy i dramatu rozwijała się też bardzo mocno krytyka literacka.

Najważniejsi twórcy

Do autorów Młodej Polski należy zaliczyć przede wszystkim poetów z Kazimierzem Przerwą – Tetmajerem i Janem Kasprowiczem na czele. Inne znane postaci z tego kręgu to Leopold Staff, Tadeusz Miciński czy Lucjan Rydel. Wśród dramatopisarzy zasłynął przede wszystkim Stanisław Wyspiański. Za wysoki poziom doceniane były też dzieła Gabrieli Zapolskiej i Adolfa Nowaczyńskiego. Dziedzina prozy to przede wszystkim Stefan Żeromski i Władysław Reymont, ale także nieco mniej znani Władysław Orkan czy Stanisław Przybyszewski.

Fot. Karolina Grabowska/Pexels

Tagiepoki literackie.literatura modernistycznaliteratura modernizmumłoda polskamodernizm
Poprzedni artykuł

Płytowe premiery w czerwcu

Następny artykuł

“Historia sztuki to dla mnie podróż ...

Udostępnij:

Kamil Michaluk

Kamil Michaluk

Historyk i ekonomista, kończy doktorat. Zajął się copywritingiem, bo ceni sobie niezależność, kreatywną pracę i jest ciekawy świata. Pisze teksty dla ogólnopolskich tytułów – najczęściej dotyczące biznesu i kultury, ale też życia codziennego. W wolnych chwilach pasjonat ekologicznych rozwiązań, zwierząt i prac w ogrodzie.

Polecane artykuły Więcej od tego autora

  • LITERATURA

    Gdańskie Targi Książki z nową datą

    17 września 2020
    Weronika Misiuk
  • LITERATURAReklama

    Lubisz kryminały? Sprawdź, jakie tytuły warto mieć w swojej biblioteczce

    25 maja 2021
    Bartosz Promiński
  • LITERATURA

    Nauka hiszpańskiego – co może okazać się pomocne?

    14 marca 2023
    Redaktor Blue Whale Press
  • LITERATURA

    Książki biograficzne, po które warto sięgnąć

    23 sierpnia 2021
    Justyna Jarmułowicz
  • LITERATURA

    3 nowości książkowe, które warto przeczytać w maju

    14 maja 2021
    Joanna Nowak
  • LITERATURA

    10 ciekawostek o życiu Wisławy Szymborskiej

    21 października 2021
    Magdalena Gardias

Zostaw komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Mogą Cię zainteresować

  • FILMWYDARZENIA

    14. Festiwal Filmów Rosyjskich „Sputnik nad Polską” w formie online

  • DESIGN

    Niezwykła wystawa w gdańskim Muzeum Bursztynu

  • SZTUKI WIZUALNE

    Frida Kahlo i jej niezwykłe dzieła. Bezpłatny webinar

Popularne

MUZYKA

Najsłynniejsi śpiewacy operowi na świecie

  • Zdjęcie główne: cottonbro/pexels.com

    7 książek psychologicznych, które warto przeczytać

    Joanna Nowak
    29 sierpnia 2022
  • Najsłynniejsze kompozycje w dziejach jazzu

    Magdalena Gardias
    4 sierpnia 2021
  • John Matychuk/unsplash.com

    Najpiękniejsze piosenki filmowe, które zapisały się w historii muzyki

    Marzena Wardyn-Kobus
    12 maja 2022
  • Krótka historia reggae

    Klaudia Kostyra
    13 grudnia 2021

Tagi

design festiwal filmowy festiwal filmowy online festiwal muzyczny Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni festiwal teatralny filmy online galeria sztuki jazz koncert koncert online konkurs filmowy konkurs muzyczny książki literatura muzeum muzyka muzyka filmowa nagroda literacka nagroda muzyczna nowości książkowe nowości płytowe oscary polski design polskie kino premiera filmu premiera książki premiera płyty premiera spektaklu projektowanie użytkowe spektakl online spektakl teatralny street art sztuka sztuka nowoczesna sztuka uliczna sztuka użytkowa taniec współczesny teatr warsztaty taneczne wernisaż wydarzenia online wystawa fotografii wystawa obrazów wystawa sztuki

najnowsze wpisy

  • Pasmanteria internetowa – poradnik dla hobbystów i profesjonalistów
  • Najlepsze prezenty dla fanów amerykańskiej popkultury!
  • Nauka hiszpańskiego – co może okazać się pomocne?

Kategorie

  • DESIGN
  • FILM
  • FOTOGRAFIA
  • LITERATURA
  • Marketing i promocja
  • MUZYKA
  • Reklama
  • SZTUKI WIZUALNE
  • TEATR I TANIEC
  • WYDARZENIA

soxx

Wydawca
Blue Whale Press sp. z o.o.
ul. Polska 114
60-411 Poznań
bluewhalepress.pl

Nasze serwisy: funokay.pl, twojmoment.pl, tiptors.pl, liveasily.pl, brainboss.pl, onluxury.pl,
joysy.pl, bravenetic.pl, catchlife.pl

  • Redakcja
  • Zasady współpracy
  • Kontakt
  • Marketing i promocja
Copyright © 2021 soxx.pl. Wszelkie prawa zastrzeżone.
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dot. cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Zmiany ustawień można dokonać w każdym momencie. Więcej szczegółów na podstronie Polityka prywatności