Laureaci Nagrody Nobla są autorytetami w swoich dziedzinach. Ich książki wchodzą do kanonu dzieł, które powinno się przeczytać – niekoniecznie chodzi przy tym wyłącznie o zwycięzców w kategorii literatury. Które tytuły szczególnie warto jest polecić i dlaczego? Podpowiadamy.
Powieść kolumbijskiego pisarza z 1967 r. została uznana za drugą pod względem znaczenia książkę z kręgu języka hiszpańskiego – ważniejszy okazał się być tylko ‘’Don Kichot’’. 50 milionów wydrukowanych egzemplarzy i tłumaczenia na 35 języków robią wrażenie.
Książkowe dzieje rodziny Buendia i osady Macondo mieszają fikcję i fantastyczne wypadki z prawdziwymi zdarzeniami z historii Kolumbii. Do głównych motywów powieści należą samotność i kazirodztwo, ważne są też odwołania do Biblii. Realizm magiczny Gabriela Garcii Marqueza jest też dobrze znany polskiemu czytelnikowi z książek takich, jak ‘’Miłość w czasach zarazy’’ czy ‘’Kronika zapowiedzianej śmierci’’.
Węgierski noblista, zmarły przed pięciu laty, to autor odnoszący się w swojej twórczości do swoich żydowskich korzeni. Był więźniem Auschwitz, w trakcie wojny stracił również niemal całą rodzinę. ‘’Los utracony’’ to książka autobiograficzna, przedstawiająca wojenne losy z perspektywy chłopca liczącego sobie 15 lat, który pomiędzy 1944 a 1945 rokiem był więźniem Auschwitz, Buchenwaldu i obozu w Zeitz.
Młody człowiek podchodzi do tragicznych zdarzeń dość naiwnie – dopiero stopniowo uświadamia sobie tragedię życia w obozach i łatwość, z jaką można spotkać tu śmierć. Autor nie wikła się przy tym w swoje cierpienia, ale raczej stara obserwować rzeczywistość wokół. Chociaż udaje mu się przetrwać, to w przeciwieństwie do innych nie chce zapomnieć o tym, co zdarzyło się w niemieckich obozach.
Książka Steinbecka ukazała się w 1952 r., czyli dekadę przed tym, nim on sam otrzymał Nobla. Uznano ją za parafrazę biblijnej historii o Kainie i Ablu. Przedstawione zostały tutaj dzieje rodziny Trasków do I wojny światowej.
Historia Adama Traska, ojca samotnie wychowującego dwóch synów, rozgrywa się w świecie kalifornijskich ranczerów. Aron i Khaleb przez cały czas rywalizują ze sobą o uznanie i miłość swojego twardego ojca. Obaj bardzo się od siebie różnią, ale traf chce, że obdarzają miłością tę samą dziewczynę. Odnalezienie matki okazuje się jeszcze pogłębiać dramatyczną sytuację. Dochodzi do tragedii.
Powieść z 1954 r. to pierwszy tego typu utwór w karierze Goldinga. Jej treść, losy chłopców uratowanych na bezludnej wyspie po katastrofie samolotu, stanowi alegoryczne przedstawienie upadku ludzkiej kultury. Uczniowie początkowo korzystają z braku nadzoru dorosłych, później usiłują się zorganizować, tworząc małą społeczność według własnych zasad, ale w końcu i tak pogrążają się w walkach i barbarzyństwie. Rzeczywistość na wyspie, gdzie chłopcom udało się uciec od nuklearnej zagłady, nie jest wcale bardziej ludzka.
Powieść z 1927 r. snuje się wokół rozterek wewnętrznych samotnika Harry’ego Hallera. Autor wiele razy zmienia formę tak, by z różnych perspektyw przyglądać się postaci tytułowego bohatera – zadaje przy tym pytania o ludzką wolność, stosunek do mieszczańskiego stylu życia i potrzebę bycia w zgodzie z samym sobą. Realizm łączy się tutaj z surrealizmem. Znajdziemy w powieści wątki osobistych doświadczeń Hessego, ale też nawiązania do twórczości Goethego.
Zobacz także: Nietypowe zawody znanych pisarzy. Co robili, nim stali się sławni?
Dzieło z 1947 r. odkurzone zostało wraz z wybuchem ostatniej pandemii. Jego akcja rozgrywa się w dotkniętym dżumą Oranie. Wydarzenia, które się tam rozgrywają podczas epidemii śmiertelnej choroby, trzeba jednak przenosić na szerszy, uniwersalny plan. Ludzkie postawy w obliczu śmiertelnego zagrożenia są związane z obserwacjami i przemyśleniami Camusa podczas wojny, w obliczu śmierci i zagłady. Znajdziemy tu dylematy dotyczące ludzkiego sumienia i honoru, które codziennie wystawiane są na próbę – okazje do tych wyborów stwarzane przez epidemię są tylko pretekstem do zadawania ważnych pytań i snucia rozmyślań.
W zestawieniu nie mogło też zabraknąć Polaka. Henryk Sienkiewicz najbardziej znany na świecie jest właśnie z powodu ‘’Quo vadis’’, bo jest to dzieło uniwersalne. Nobla otrzymał jednak za całokształt twórczości. W powieści z 1896 r. widziano przede wszystkim wiarę w to, że idea moralna zatriumfuje nad przeciwnościami losu i barbarzyńską siłą.
Fot. Skitterphoto/Pexels
