pixabay.com
Artykuł sponsorowany
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść artykułu i osobiste poglądy autora.
Jeżyny bezkolcowe to jedne z najbardziej wdzięcznych roślin owocowych do uprawy w ogrodzie. Nie kłują, szybko rosną i potrafią obficie owocować przez wiele lat. Niestety, mimo swojej prostoty, nadal bywają źle prowadzone. W efekcie zamiast kosza pełnego dorodnych, błyszczących owoców, ogrodnicy często otrzymują słabe przyrosty, drobne owoce i chorujące pędy. Dobra wiadomość jest taka, że większości z tych problemów można łatwo uniknąć. Wystarczy poznać najczęstsze błędy, które popełnia się podczas uprawy jeżyn bezkolcowych i świadomie ich nie powielać.
Nieodpowiednie miejsce uprawy to częsty i kosztowny błąd przy sadzeniu jeżyn bezkolcowych. Brak słońca, nadmierna wilgoć lub silne wiatry mogą skutecznie ograniczyć plonowanie i osłabić roślinę już w pierwszym sezonie.
Jeżyny bezkolcowe potrzebują pełnego słońca, aby prawidłowo rosnąć i owocować. Minimum 6 godzin dziennego nasłonecznienia to warunek uzyskania słodkich, dużych owoców. Cieniste stanowiska powodują zahamowanie wzrostu, mniejsze plony i większą podatność na choroby.
Jeżyny bezkolcowe źle znoszą przeciągi i silne, wysuszające wiatry. Pędy tych roślin, choć elastyczne, są podatne na łamanie, zwłaszcza w okresie intensywnego wzrostu lub pod ciężarem dojrzewających owoców. Wietrzne stanowisko powoduje również szybsze przesuszanie gleby i mikrourazy, które mogą być wrotami dla infekcji. Dlatego warto sadzić jeżyny w miejscu osłoniętym np. przy płocie, murze lub żywopłocie, który stanowi naturalną barierę ochronną.
Wybór odpowiedniej gleby ma bezpośredni wpływ na tempo wzrostu, zdrowie i plonowanie jeżyn bezkolcowych. Mimo że krzewy te są stosunkowo odporne i tolerują różne warunki, posadzenie ich w złym podłożu znacząco ogranicza ich potencjał. To jeden z częściej popełnianych błędów, który daje o sobie znać dopiero po czasie, najczęściej poprzez słabe plony i pogorszenie kondycji rośliny.
Jeżyny bezkolcowe najlepiej rosną w glebie lekkiej, żyznej i przepuszczalnej, o lekko kwaśnym odczynie (pH w zakresie 6,0–6,5). Częstym problemem jest jednak sadzenie ich w glebie gliniastej, ciężkiej i słabo przepuszczalnej, która zatrzymuje wodę i nie pozwala korzeniom na swobodny rozwój. Taki grunt sprzyja zastojom wilgoci, a to z kolei prowadzi do gnicia korzeni i rozwoju chorób grzybowych, takich jak fytoftoroza. Odwrotnym, choć równie niekorzystnym przypadkiem są gleby zbyt lekkie i piaszczyste, które szybko tracą wilgoć i nie dostarczają roślinom wystarczającej ilości składników pokarmowych. W obu przypadkach efektem będzie osłabienie wzrostu, drobne owoce lub ich całkowity brak.
Jeśli gleba na działce nie spełnia wymagań, warto ją odpowiednio przygotować przed posadzeniem roślin. Glebę ciężką i gliniastą należy rozluźnić poprzez dodanie torfu, kompostu, przekompostowanej kory lub piasku. Często wskazane jest również wykonanie drenażu, np. ułożenie warstwy żwiru lub keramzytu na dnie dołka.
Glebom bardzo lekkim i piaszczystym należy z kolei poprawić pojemność wodną poprzez dodanie dużej ilości próchnicy, czyli dobrze rozłożonego kompostu, obornika lub ziemi liściowej. Konieczne jest też odpowiednie spulchnienie gleby do głębokości co najmniej 30–40 cm, aby ułatwić rozwój korzeni.
Regularne cięcie to jeden z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych w uprawie jeżyn bezkolcowych. Pomijanie go sprawia, że krzew z roku na rok staje się coraz gęstszy, mniej produktywny i bardziej narażony na choroby. Cięcie nie tylko porządkuje strukturę rośliny, ale przede wszystkim stymuluje ją do intensywnego owocowania. Mimo to wielu ogrodników obawia się tego zabiegu lub nie wykonuje go prawidłowo.
Jeżyny bezkolcowe mają wyraźnie dwuletni cykl owocowania. W pierwszym roku roślina wypuszcza długie, elastyczne pędy, które w kolejnym sezonie zakwitają i owocują. Po zakończeniu owocowania te pędy zaczynają obumierać. Dalsze ich utrzymywanie na krzewie nie ma sensu, ponieważ nie przyniosą już plonu, a jedynie zagęszczają krzew i zwiększają ryzyko chorób. Brak cięcia skutkuje słabym dostępem światła i powietrza do wnętrza rośliny, co sprzyja rozwojowi szarej pleśni czy rdzy jeżynowej. Co więcej, młode, silne pędy nie mają przestrzeni, by się rozwinąć, przez co plon w kolejnym roku jest słabszy.
Pierwsze cięcie wykonuje się latem lub wczesną jesienią, zaraz po zbiorze owoców. Wtedy należy wyciąć przy samej ziemi wszystkie pędy, które już owocowały. Pozostawia się jedynie zdrowe, silne przyrosty jednoroczne, najlepiej 5 do 7 na krzew, zależnie od jego wzrostu. Drugie, korekcyjne cięcie przeprowadza się wczesną wiosną, zanim roślina ruszy z wegetacją. Skraca się wtedy pozostawione pędy do długości ok. 1,5–2 metrów oraz usuwa wszelkie fragmenty uszkodzone, przemarznięte lub chore. Takie cięcie zapewnia lepszy rozkład pędów na podporach, bardziej równomierne dojrzewanie owoców i łatwiejszy zbiór. Prawidłowo prowadzony krzew jest o wiele bardziej wydajny i odporny na problemy zdrowotne.
Jeżyny bezkolcowe, mimo że nie mają kolców, zachowują pokrój płożący lub łukowato wygięty. Bez odpowiedniego podparcia ich pędy szybko się pokładają, łamią i plączą. To nie tylko utrudnia pielęgnację i zbiór, ale wpływa na jakość owocowania oraz zdrowie całej rośliny. Ignorowanie potrzeby konstrukcji podporowej to bardzo częsty i kosztowny błąd w ich uprawie.
Naturalnie rosnące jeżyny tworzą długie, giętkie pędy, które mogą osiągać nawet 3–4 metry długości. Bez podpory pokładają się na ziemi, narażając się na uszkodzenia mechaniczne i infekcje grzybowe, które łatwo rozwijają się w wilgotnym środowisku przy gruncie. Kontakt owoców z glebą oznacza również ich szybsze psucie i większe straty. Złamane lub przygniecione pędy nie przenoszą składników pokarmowych efektywnie, przez co owocowanie jest słabsze i mniej równomierne. Brak konstrukcji sprawia też, że krzew zaczyna rosnąć chaotycznie, co utrudnia cięcie, podlewanie i zbiory. Ostatecznie prowadzi to do zarośniętego, trudnego w pielęgnacji stanowiska.
Najprostsza i jednocześnie skuteczna konstrukcja to system poziomych drutów rozpiętych między słupkami, podobnie jak przy prowadzeniu winorośli. Wystarczy ustawić dwa solidne drewniane lub metalowe słupki w odległości 2–3 metrów i rozciągnąć między nimi trzy poziomy drutu (na wysokości ok. 50 cm, 100 cm i 150 cm). Pędy można wtedy rozkładać wachlarzowo lub przewiązywać równolegle, zależnie od potrzeb i dostępnej przestrzeni. Alternatywą są kratki, pergole lub specjalne metalowe konstrukcje ogrodowe, które można dopasować do stylu ogrodu. Niezależnie od wybranego rozwiązania, kluczowe jest, aby konstrukcja była stabilna i wytrzymała. Pędy z owocami są ciężkie, szczególnie w okresie dojrzewania.
Jeżyny bezkolcowe, jak każda roślina owocowa, potrzebują odpowiedniego bilansu wody i składników pokarmowych. Zarówno niedobory, jak i nadmiary prowadzą do osłabienia wzrostu, problemów zdrowotnych i niskiego plonowania. Niestety, wiele osób nieświadomie podlewa i nawozi jeżyny „na oko”, co przynosi więcej szkody niż pożytku.
Jeżyny bezkolcowe mają rozbudowany system korzeniowy, ale są wrażliwe na przesuszenie w okresie wzrostu i dojrzewania owoców. Podlewać należy regularnie, szczególnie w czasie suszy i bezdeszczowego lata. Najlepiej robić to 1–2 razy w tygodniu, w większych dawkach, ale rzadziej, by woda dotarła głębiej. Codzienne, płytkie zraszanie przynosi słaby efekt i może sprzyjać chorobom. Z drugiej strony, równie częstym błędem jest przelanie. Nadmiar wody powoduje gnicie korzeni i wypłukiwanie składników odżywczych z gleby. Szczególnie niebezpieczne jest to w przypadku ciężkich, słabo przepuszczalnych podłoży. Dlatego warto monitorować wilgotność gleby i dostosowywać podlewanie do warunków pogodowych.
Nadmierne nawożenie to błąd, który skutkuje bujnym wzrostem pędów kosztem owoców. Przenawożona jeżyna może dawać dużo pędów, ale mało kwiatów i owoców. Najlepsze efekty daje zrównoważone nawożenie nawozami organicznymi (kompost, obornik), uzupełniane nawozami mineralnymi zawierającymi azot, fosfor i potas.
Pierwsze nawożenie wykonuje się wczesną wiosną, tuż po ruszeniu wegetacji. W okresie intensywnego wzrostu warto stosować nawozy wieloskładnikowe, a przed owocowaniem preparaty o zwiększonej zawartości potasu. Jesienią stosuje się nawozy fosforowo-potasowe, które wzmacniają roślinę przed zimą. Ważne jest również, aby unikać nawozów azotowych późnym latem. Mogą one stymulować wzrost młodych pędów, które nie zdążą zdrewnieć i przemarzają zimą.
Uprawa jeżyn bezkolcowych wcale nie musi być trudna. Klucz tkwi w unikaniu kilku podstawowych błędów. Dobre stanowisko, odpowiednia gleba, regularne cięcie, stabilna konstrukcja i przemyślana pielęgnacja to fundamenty, na których budujesz zdrowy, owocujący krzew. Pamiętaj, nawet najbardziej odporna odmiana potrzebuje solidnego startu. Jeśli zadbasz o jeżyny od początku, szybko przekonasz się, że potrafią odwdzięczyć się słodkimi, dużymi owocami przez wiele lat. Jeżeli szukasz sprawdzonych sadzonek, wybierz jeżyny bezkolcowe Glorniwa z naszej szkółki rosliny.net. Sprawdź ofertę i rozpocznij swoją uprawę bez błędów już od pierwszego sezonu!
